Hormon tedavileri

Hormon tedavileri

 

Bazı kanserler çoğalabilmek için hormonlara gereksinim duyar. Hor­mon tedavileri, kanser hücrelerinin gereksinim duydukları hormonlara ulaşmasını ya da bu hormonları kul­lanmasını engelleyerek etki gösterir. Kemoterapiyle karşılaştırıldığında normal hücreler üzerinde çok daha az etkisi vardır. Ancak hormon teda­vileri, yalnızca hormonların etkisine duyarlı olan kanserlerde kullanılabi­lirler. Bu kanserlerin başlıcaları me­me ve prostat kanseridir, ancak kimi zaman tiroid ve endometrium (rah­min iç çeperi) kanseri de hormon te­davisine yanıt verir. Hormon ilaçları sıklıkla tablet olarak verilir. Etkileri kemoterapiye göre daha geç ortaya çıkar ve fark edilebilir etki için aylar boyunca kullanılmaları gerekebilir. Meme kanseri
Meme kanseri bulunan kadınlar için en sık verilen ilaç tamoksifendir. Tamoksifen, östrojen adı verilen hor­monun kanserli hücreleri çoğaltıcı etkisini ortadan kaldırır. Ameliyat sonrasında ek tedavi (adjuvan) ola­rak verildiğinde, tamamen iyileşme şansını artırabilir. Yardımcı tedavi olarak tamoksifenin genellikle beş yıl boyunca kullanılması önerilir. Tamoksifen, özellikle laboratuvar test­lerinde östrojen reseptörleri pozitif olan kadınlarda yararlıdır. Östrojen reseptörü, bazı kanser hücrelerinin yüzeyinde büyük miktarlarda bulu­nan karmaşık bir kimyasal molekül­dür (östrojen reseptörüne ER adı da verilir).
Pek çok kadın hasta tamoksifeni iyi tolere eder, ama kimi zaman sı­cak basması, az miktarda kilo artışı ve vajinal akıntı gibi yan etkiler gö­rülebilir. Çok nadiren tamoksifen va­jinal kanamaya yol açabilir. Böyle bir durumda hastanın doktorunu haber­dar etmesi ve kanamanın nedeninin araştırılması gerekir. Kanama genel­likle rahmin iç çeperini örten doku­nun kalınlaşmasından kaynaklansa da, çok ender olarak ameliyat ge­rektiren erken evrede bir kanser ola­bilir.
Tamoksifen iyileşme şansını artıran ek bir tedavi olarak kullanılması­nın yanında, palyatif tedavide de çok yararlıdır. Bazı kadınlarda belirti­leri iyileştirebilmekte ve kanserleri uzun süreler boyunca kontrol altında tutabilmektedir. Aynı amaçla kulla­nılan başka hormon ilaçları da vardır ve bunların bazılarının tamoksifenden biraz daha etkili olabileceğini düşündüren kanıtlar bulunmaktadır. Bunlar arasında günde tek tablet olarak verilen anastrozol, eksemes-tan, İetrozol ve toremifen, ayrıca ka­rın bölgesinde deri altına bir enjeksi­yonlarla ugyulanan goserelin bulu­nur. Meme kanseri için kullanılan tüm palyatif hormonal tedaviler, da­ha yavaş büyüyen kanserlere karşı daha etkili olma eğilimindedir.
Genel olarak bu ilaçlar az sayıda soruna yol açsa da, kimi kadınlarda hafif şiddette bulantı, sıcak basması ve saçlarda hafifçe incelme gibi yan etkilerle karşılaşılabilir. Hormon te­davileri bazı kadın hastalarda kan­serleri uzun süre remisyonda tuta-bilse de, sonuçta tümörler direnç kazanıp kontrolden çıkma eğilimi gösterebilir.