Tam iyileşme amaçlı cerrahi ameliyat

Tam iyileşme amaçlı cerrahi ameliyat

Çoğu durumda belli bir bölgedeki (lokalize) kanseri yok etmenin en emin yolu, yeterli miktarda normal çevre dokusuyla birlikte kesip al­maktır. Vücudun uzak bölgelerine yayılmış ya da teknik açıdan tama­men çıkartılmaya elverişli olmayan kanserler ameliyatla tamamen iyileştirilemez.
Kanser ameliyatlarının çoğu dikkatli­ce planlanmış girişimlerdir ve işlem­den önce tanı hemen hemen ya da mutlak olarak kesindir. Ancak az sa­yıda hastada, kansere bağlı komplikasyonlardan ötürü (örn. barsakta delinme [perforasyon] ya da tıkanıklık [obstrüksiyon]) acilen yapılan ameliyatlarda kanser ilk kez sapta­nır. Bu durumda ameliyatın sonuçla­rı ne yazık ki pek iyi değildir, çünkü bu tümörler genellikle oldukça ileri evrededir ve hastanın genel sağlık durumu iyi değildir.
Son yıllarda bazı tümörlerde da­ha az radikal ameliyatlara doğru bir eğilim gözlenmektedir. Örneğin tü­mörün boyutu ve konumu elverişli olduğunda, tüm memenin alınması (mastektomi) değil de, yeterli çevre dokuyla birlikte kanserli kütlenin çıkartılması (geniş lokal eksizyon) ola­naklıdır. Ardından memedeki olası mikroskobik kanser kalıntılarına yö­nelik radyoterapi uygulanır ve tama­men iyileşme şansı mastektomideki kadar yüksektir. Çok daha ender olan yumuşak doku sarkomlarında da, daha az agresif cerrahi ve radyo­terapiden oluşan benzer kombinasyonlara başvurulabilir.
Buna karşın bazı başka durumlar­da ameliyat alışılmıştan daha yaygın uygulanır. Örneğin artık meme kan­serli çoğu kadında, memenin ameli­yat edilmesine ek olarak, koltukaltındaki lenf düğümleri de çıkartıl­maktadır. “Aksiller temizlik” adı ve­rilen bu işlem sırasında genellikle belirlenebilen tüm lenf düğümlen çıkartılmaktadır. Bu tür işlemler yalnızca düğümlerdeki olası metastazları yok etmekle kalmaz, kanserin vücudun başka böl­gelerine mikroskobik yayılım göste­rip göstermediği konusunda da ya­rarlı bilgiler sağlar. Lenf düğümleri­ne yayılma varsa, vücuda yayılma riski de artar. Bu bilgi hastalara bir sonraki tedavinin ne olması gerekti­ği konusunda öneride bulunmaya yarar.
Meme kanserine bağlı lenf düğü­mü metastazı olan bazı kadınlarda kemoterapi ya da hormon tedavisi tamamen iyileşme olasılığını önemli ölçüde artırır.
Yakındaki lenf düğümlerine ya­yılmış pek çok kanserde ameliyat, uzun süreden beri potansiyel bir şifa olanağı olarak kabul edilmektedir, ancak artık kan dolaşımı yoluyla ak­ciğer ya da karaciğerin oldukça kü­çük ve alınabilen bir bölümüne ya­yılmış kanseri bulunan dikkatle seçil­miş bazı hastalarda da ameliyat gi­derek daha fazla taraftar bulmakta­dır. Birincil kütlenin ortaya çıktığı ta­rih ile metastaz arasındaki süre art­tıkça, başarı şansı artar. Bazı karaci­ğer metastazları ısı ile parçalanabilir (radyofrekans ablasyonu); bu işlem sırasında karaciğer dokusundan ge­çirilen bir sondaj aygıtı (prob) kütle­ye ulaştırılır.